Bạn đang cầm trên tay
cuốn sách viết về các nhà vô địch - nhưng không phải là những nhà vô địch thường
thấy với vòng nguyệt quế và vầng hào quang chói sáng, đi kèm những lời tung hô
và sự ngây ngất của men say chiến thắng. Những nhà vô địch được đề cập trong cuốn
sách này không giống, hay nói “chuẩn” hơn, không thật sự giống các nhà vô địch
mà thế giới đã từng biết đến. Họ “chỉ” là những doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng
vô địch trong lĩnh vực kinh doanh của mình. Vô địch nhưng “ẩn danh” - “Hidden Champions” - như tên cuốn sách
nói về họ, cái tên nhằm nêu bật phẩm chất “ẩn danh” lạ lùng và rất đặc trưng,
phân biệt họ với bộ phận đông đảo các nhà vô địch khác trên thế giới.
Nghe có vẻ giật gân,
nghịch lý. Nhưng là sự thật. Vô địch nhưng ẩn danh, chỉ được ít người biết đến,
mặc dù họ chính là những người tạo nền tảng cho quá trình tăng trưởng và phát
triển của nền kinh tế toàn cầu hiện đại. Trong nền kinh tế thực, như cuốn sách
chứng minh, họ quan trọng không kém những nhà “vô địch” thực thụ và lừng danh,
kiểu như Bill Gates, Warrant Buffet, George Soros, v.v. Tuy chỉ “nhỏ và vừa”,
nhưng họ là những nhà vô địch đích thực của thế kỉ XXI, thế kỉ đang là hiện tại
và tiếp tục là tương lai của chúng ta.
Đó là sự thật, một sự
thật mới mẻ và phù hợp với cấu trúc của nền kinh tế hiện đại trong thế giới
toàn cầu hóa.
Cuốn sách này có sứ mệnh
chứng minh sự thật mới mẻ đó, không phải bằng cách giới thiệu tỉ mỷ, cụ thể
chân dung các nhà vô địch.
Mục tiêu cốt yếu của
cuốn sách, như chính phụ đề của nó chỉ rõ, là giới thiệu với độc giả cách thức (chiến
lược) mà các chủ doanh nghiệp nhỏ và
vừa xuất sắc vươn lên để trở thành “nhà vô địch”
trong nền kinh tế hiện đại, trong thế giới toàn cầu hóa vốn đang có rất nhiều
người khổng lồ tầm cỡ toàn cầu thống trị. Những doanh nghiệp nhỏ
và vừa này vươn lên không phải bằng cách cố trở thành khổng lồ tầm cỡ
Microsoft, Toyota hay Samsung, thành những ông chủ của các tập đoàn xuyên quốc
gia, đa quốc gia, có các “chuỗi” sản xuất ngang, dọc đan kết thành mạng lưới
bao phủ toàn cầu - mà bằng cách khẳng định
một cách khiêm nhường, lặng lẽ chức năng tạo ra những sản phẩm đơn lẻ, thậm
chí, những linh kiện cụ thể dường như độc nhất vô nhị của mình, những thứ tuy
nhỏ nhưng đóng vai trò không thể thiếu trong hệ thống kinh tế toàn cầu đang được
cấu trúc lại theo từng chuỗi sản phẩm. Nói
khác đi, cuốn sách này được viết để giới thiệu cách thức chinh phục thế giới hiện
đại của những “chú bé hạt tiêu”, về một nhiệm vụ dường như là bất khả
thi trong một nền kinh tế mà hai nguyên lý cơ bản là cạnh tranh và tốc độ đều
đã được đẩy lên đỉnh của sự khốc liệt.
Và cuốn Các nhà vô địch ẩn danh đã viết những gì?
Toàn bộ nội dung cuốn
sách - đủ dày - viết về những điều thiết thực và bổ ích, đặc biệt dành cho những
ai làm doanh nghiệp có khát vọng chinh phục thế giới, muốn trở thành nhà vô địch
mà không cần đội vòng nguyệt quế.
Cuốn sách giới thiệu
nền kinh tế toàn cầu hiện đại – tuy không phải là một bức tranh hoàn toàn mới
nhưng có những đường nét cấu trúc mới, với triển vọng phát triển khác với nhiều
ý kiến thông thường – ví dụ như về vị thế không đến mức choáng ngợp của Trung
Quốc trong vòng 15-20 năm tới, hay về tương lai không hề u ám của Liên minh
châu Âu với nền kinh tế Đức làm trụ cột, v.v. Trong nền kinh tế toàn cầu đó, có
một thành tố đặc biệt, tuy có “thâm niên lịch sử” đáng nể nhưng mới về cấu
trúc, đóng vai trò quyết định số phận nền kinh tế toàn cầu thế kỉ XXI – những
doanh nghiệp vừa và nhỏ “vô địch ẩn danh”. Phát hiện ra nhân vật “vô địch ẩn
danh” này là công lao của tác giả cuốn sách.
Với trọng tâm là chiến
lược thành công của “các nhà vô địch ẩn danh” hàng đầu thế giới, cuốn sách đã
phân tích những nội dung chủ yếu về quá trình vươn lên của các doanh nghiệp vừa
và nhỏ điển hình. Từ sự phân tích
mang tính chọn lọc kỹ
lưỡng đó, dựa trên một nền tảng lý thuyết vững vàng và với phông kinh nghiệm rộng
lớn, tác giả đã đúc kết ra tám bài học quan trọng.
Tám bài học được kết
lại trong ba vòng tròn lớn, biểu thị cho ba tầng cấu trúc, tạo thành sức mạnh của
“doanh nghiệp vô địch”, theo một logic đơn giản và được chính tác giả giải
thích: “Cốt lõi là ban lãnh đạo mạnh, được thể hiện bằng những
mục tiêu đầy tham vọng, đủ sức huy động và gắn kết sức lực của tất cả các nhân
viên. Vòng tròn trung tâm bao gồm những năng lực nội tại. Cần phải có chiều sâu
vì ưu thế cạnh tranh chỉ có thể được tạo ra bằng nội lực. Phân cấp quản lí có
nghĩa là tự do hành động của doanh nhân và quyền tự chủ cao của “những chấp
hành viên”. Đấy là tất cả những việc mà nhân viên quyết tâm và có khả năng thực
hiện với hiệu suất cao. Sức mạnh nội tại chiếu ánh sáng ra vòng tròn bên ngoài.
Các nhà vô địch ẩn danh chú tâm vào một thị trường do họ tự xác định lấy. Đổi mới
liên tục đảm bảo cho việc duy trì ưu thế cạnh tranh. Gần gũi với khách hàng bảo
đảm rằng công nghệ và nhu cầu của khách hàng không tách rời nhau. Tất cả những
chuyện này đều diễn ra trên bình diện toàn cầu, đủ không gian cho quá trình
tăng trưởng và quy mô của công ti”.
Tám bài học đó, như
tác giả viết, không phải chỉ được dành cho các doanh nghiệp – doanh nhân “nhỏ
và vừa” có khát vọng trở thành “nhà vô địch”. Một cách thẳng thắn, tác giả viết
rõ rằng đây là những bài học được dành cho nhiều đối tượng khác nhau, tùy theo
mỗi đối tượng mà có cách tiếp cận phù hợp. Từ doanh nghiệp nhỏ đến các nhà vô địch
lớn và các tập đoàn đa dạng hóa; từ người tìm việc làm cho đến các chính khách,
những nhà hoạch định chính sách, chiến lược tầm cỡ quốc gia và toàn cầu; từ các
quốc gia đã công nghiệp hóa đạt trình độ phát triển cao cho đến các quốc gia mới
nổi, tất cả đều tìm thấy trong cuốn sách này những bài học bổ ích cho công việc
của mình khi giải quyết các vấn đề sinh tồn và phát triển trong thế giới hiện đại.
Quả thật, cách thức
tác giả đưa ra “tuyên ngôn” về các bài học như vậy chứng tỏ một sự tự tin đáng
tin cậy về giá trị của cuốn sách. Vì đó là sự tự tin không quá lố, bắt nguồn một
cách tự nhiên từ cách nhìn biện chứng về nền kinh tế hiện đại.
Tác giả cuốn sách -
Hermann Simon - là người Đức. Và cuốn sách tập trung nói về “các nhà vô địch ẩn
danh” ở Đức. Đây không phải là sự tình cờ, nhưng cũng không là kết quả của một
cách nhìn thiên vị.
Điều tra thống kê của
chính tác giả trên khắp thế giới - theo những tiêu chí được áp dụng “bình đẳng”
cho mọi nước - chỉ ra rằng nước Đức có nhiều nhà vô địch ẩn danh nhất thế giới.
Kết quả này có mối liên hệ nhân quả với sự kiện thực tế là nền kinh tế Đức
trong mấy thập niên liên tục phát triển một cách vững chắc và rất hiệu quả, bất
chấp cuộc khủng hoảng làm chao đảo cả Liên minh châu Âu và thế giới vừa qua.
Cách thức nước Đức tổ chức nền kinh tế, điều hành vĩ mô là một yếu tố nền tảng trong
sự thành công ở cấp độ chiến lược quốc gia và toàn cầu của “các nhà vô địch ẩn
danh” Đức.
Các bằng chứng “vô địch
ẩn danh” gắn với nước Đức, theo nghĩa bài học như vậy, càng làm tăng thêm tính
thuyết phục của những gì được viết trong cuốn sách này.
***
Việt Nam - nền kinh tế
đi sau nhưng nhập cuộc toàn cầu rất sớm, hầu như ngay khi mới bước vào quỹ đạo
phát triển kinh tế thị trường. Vì Việt Nam có khát vọng tiến lên, đuổi kịp các
nước đi trước, để “sánh vai với các cường quốc năm châu” và tiến cùng thời đại.
Các doanh nghiệp Việt Nam tuy còn rất trẻ và còn non yếu trên nhiều phương diện,
song cũng mang khát vọng to lớn đó.
Khát vọng đó đã và
đang được thử thách qua sự thăng trầm của nền kinh tế. Đặc biệt, trong giai đoạn
vừa qua, sau khi nền kinh tế gia nhập WTO, với thử thách nghiệt ngã của sóng
gió cạnh tranh – hội nhập toàn cầu, nhiều doanh nghiệp chưa kịp lớn đã bị phá sản,
phải đóng cửa. Nền kinh tế đang buộc phải tái cấu trúc. Các doanh nghiệp cũng
phải tự tái cấu trúc, để chuẩn bị cho một cuộc chơi mới, chất lượng cao hơn và
nghiệt ngã hơn trên vũ đài toàn cầu rộng lớn.
Trong bối cảnh đó, những
bài học mà “Hidden Champions” mang đến cho các nhà doanh nghiệp Việt Nam, cả những
người đã thành danh, đang vật lộn để vươn lên hay mới khởi nghiệp, là đúng lúc
và vô cùng hữu ích.
Có lẽ không phải tình
cờ mà những người bạn Đức, trực tiếp là Ông …. đã mang cuốn sách này sang Việt
Nam “tiếp thị cho không” vào chính thời điểm này. Và sáng kiến đầy tình hữu nghị
này đã được chính tác giả của cuốn sách đồng ý với một tình cảm ưu ái và sự nhiệt
thành đáng trân trọng.
Có cơ sở để tin rằng
lòng tốt của các bạn Đức sẽ được các độc giả Việt Nam, đặc biệt là các nhà
doanh nghiệp, đón nhận với một thái độ tích cực và nghiêm túc, rằng những kinh
nghiệm “sách vở” từ nay sẽ đơm hoa kết trái thực trong giai đoạn phát triển tới
đây của Việt Nam.
Xin trân trọng giới
thiệu với bạn đọc cuốn Các nhà vô địch ẩn
danh – và chờ đón sự xuất hiện sớm, nở rộ nhưng rất vững vàng và chắc chắn
của các nhà vô địch ẩn danh Việt Nam.
PGS.TS. Trần Đình Thiên
Viện trưởng Viện Kinh
tế Việt Nam
0 nhận xét:
Đăng nhận xét